Tiêu chuẩn ISO 9000 là gì? Lịch sử hình thành ISO 9000
Tiêu chuẩn ISO 9000 là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng – cơ sở và từ vựng. Nó đưa ra các khái niệm, nguyên tắc và từ vựng cơ bản cho hệ thống quản lý chất lượng và đưa ra cơ sở cho các tiêu chuẩn khác về hệ thống quản lý chất lượng.
ISO 9000 không sử dụng cho việc đánh giá chứng nhận phù hợp với hệ thống quản lý chất lượng, nó cũng không xác định các yêu cầu mà tổ chức phải đáp ứng để đạt chứng nhận.
Mục đích: Giúp người sử dụng hiểu các khái niệm, nguyên tắc và từ vựng cơ bản trong quản lý chất lượng để có thể áp dụng một cách hiệu lực và hiệu quả hệ thống quản lý chất lượng và thu hút được giá trị từ các tiêu chuẩn khác về hệ thống quản lý chất lượng.
Trước khi bắt đầu triển khai hệ thống quản lý chất lượng cho doanh nghiệp của mình, bạn hãy mua một bản sao Tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 9001 hoặc tải tiêu chuẩn ISO 9000 pdf và tiêu chuẩn ISO 9001 pdf trên mạng. Đọc cả hai cuốn tiêu chuẩn thì bạn sẽ thấy cuốn tiêu chuẩn ISO 9000 liên quan đến ISO 9001. Mặc dù hai cuốn tiêu chuẩn đó nó khá dài nhưng để đọc và hiểu được tiêu chuẩn ISO 9001:2015 thì có lẽ cách tốt nhất là bạn nên đọc kết hợp với cuốn tiêu chuẩn ISO 9000.
Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 gồm những tiêu chuẩn nào?
Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 gồm các tiêu chuẩn sau:
- ISO 9001:2015: Hệ thống quản lý chất lượng – các yêu cầu
- ISO 9000:2015: Hệ thống quản lý chất lượng – Cơ sở và từ vựng
- ISO 9004:2018: Quản lý chất lượng – Chất lượng của một tổ chức – Hướng dẫn để đạt được thành công bền vững
- ISO 19011:2018: Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý
Tiêu chuẩn ISO 9000 có liên quan như thế nào đến ISO 9001?
Bộ (hay còn gọi là họ) tiêu chuẩn ISO 9000 gồm các tiêu chuẩn quản lý chất lượng, trong khi ISO 9001 là một tiêu chuẩn trong họ. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 cũng chứa một tiêu chuẩn riêng có tên là tiêu chuẩn ISO 9000. Tiêu chuẩn này đưa ra các nguyên tắc cơ bản và từ vựng về hệ thống quản lý chất lượng (QMS).
ISO 9000 giải thích các nguyên tắc của hệ thống quản lý chất lượng trong khi ISO 9001 xác định các yêu cầu mà một tổ chức phải đáp ứng để đạt được chứng nhận.
ISO 9000 bao gồm các định nghĩa và thuật ngữ khác nhau không thể thiếu để phát triển sự hiểu biết đúng đắn về các khái niệm quản lý chất lượng được sử dụng bởi ISO 9001.
Mục đích của tiêu chuẩn ISO 9000 là làm tăng nhận thức của tổ chức về các nghĩa vụ và cam kết của mình trong việc đáp ứng nhu cầu và mong đợi của khách hàng và các bên quan tâm của tổ chức và trong việc đạt được sự thỏa mãn với sản phẩm và dịch vụ của tổ chức.
Lịch sử hình thành tiêu chuẩn ISO 9000?
ISO 9000 được công bố lần đầu tiên vào tháng 3 năm 1987 bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hoá Quốc tế ISO, một cơ quan quốc tế chuyên trách về tiêu chuẩn hoá bao gồm các cơ quan tiêu chuẩn quốc gia của hơn 160 quốc gia. Các tiêu chuẩn đã trải qua các lần sửa đổi lớn vào năm 2000 và 2005. Phiên bản sửa đổi gần đây nhất là năm 2015.
ISO 9000: 2015 là phiên bản mới nhất của ISO 9000 được xuất bản vào tháng 9 năm 2015.
Các phiên bản của tiêu chuẩn ISO 9000
- ISO 9000:1987 – Các tiêu chuẩn về quản lý chất lượng và đảm bảo chất lượng – Hướng dẫn lựa chọn và sử dụng
- ISO 9000:2000 – Hệ thống quản lý chất lượng cơ sở và từ vựng
- ISO 9000:2005 – Hệ thống quản lý chất lượng – cơ sở và từ vựng
- ISO 9000:2015 – Hệ thống quản lý chất lượng – Cơ sở và từ vựng
Nội dung tiêu chuẩn ISO 9000:2015 bao gồm gì?
Trong khi nội dung tiêu chuẩn ISO 9001 tập chung vào các yêu cầu và 10 điều khoản thì nội dung tiêu chuẩn ISO 9000 lại chỉ tập chung vào các khái niệm, thuật ngữ và nguyên tắc. Nội dung chính của tiêu chuẩn ISO 9000 gồm 4 phần chình: Phạm vi áp dụng; các khái niệm cơ bản và nguyên tắc quản lý chất lượng; thuật ngữ và định nghĩa; phụ lục A.
- Phạm vi áp dụng
2 .Các khái niệm cơ bản và nguyên tắc quản lý chất lượng
2.3 Các nguyên tắc quản lý chất lượng
2.4 Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng sử dụng các khái niệm và nguyên tắc cơ bản
3 Thuật ngữ và định nghĩa
3.1 Thuật ngữ liên quan đến con người
3.2 Thuật ngữ liên quan đến tổ chức
3.3 Thuật ngữ liên quan đến hoạt động
3.4 Thuật ngữ liên quan đến quá trình
3.5 Thuật ngữ liên quan đến hệ thống
3.6 Thuật ngữ liên quan đến yêu cầu
3.7 Thuật ngữ liên quan đến kết quả
3.8 Thuật ngữ liên quan đến dữ liệu, thông tin và tài liệu
3.9 Thuật ngữ liên quan đến khách hàng
3.10 Thuật ngữ liên quan đến đặc tính
3.11 Thuật ngữ liên quan đến xác định
3.12 Thuật ngữ liên quan đến hành động
3.13 Thuật ngữ liên quan đến đánh giá
Phụ lục A (tham khảo) Mối quan hệ giữa các khái niệm và biểu diễn các mối quan hệ dưới dạng sơ đồ.
Các nguyên tắc của tiêu chuẩn ISO 9000
Các nguyên tắc của ISO 9000 là không thể thiếu đối với hầu hết mọi doanh nghiệp. Tiêu chuẩn ISO 9000 tập chung vào 7 nguyên tắc:
- Đảm bảo tập trung vào sự hài lòng của khách hàng
- Phát triển khả năng lãnh đạo thúc đẩy mục đích của tổ chức
- Thu hút tất cả mọi người trong tổ chức
- Áp dụng phương pháp tiếp cận theo quy trình để quản lý các hoạt động và nguồn lực
- Áp dụng cách tiếp cận dựa trên hệ thống để quản lý các quá trình có liên quan với nhau
- Cải tiến liên tục (để đáp ứng kỳ vọng của khách hàng và các yêu cầu của ISO 9001)
- Sử dụng dữ liệu để thúc đẩy việc ra quyết định
Các nguyên tắc này không phải là các yếu tố mà tổ chức có thể được đánh giá trực tiếp hoặc chứng nhận nhưng ảnh hưởng của chúng sẽ tác động đến việc thực hiện các yêu cầu.
Ưu điểm của việc áp dụng ISO 9000 là gì?
- Các lợi ích bao gồm việc tạo ra và liên tục cải tiến quy trình hoạt động hiệu quả và hiệu quả, giảm lãng phí, tăng năng suất, tiếp thị tốt hơn và trên hết – tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.
- ISO 9000 có thể giúp một công ty làm hài lòng khách hàng của mình, đáp ứng các yêu cầu quy định và đạt được sự cải tiến liên tục. Nó phải được coi là bước đầu tiên hoặc mức cơ bản của hệ thống chất lượng.
- Đạt chứng nhận ISO 9001 thường là điều kiện tiên quyết khi đấu thầu các hợp đồng. Nó mở rộng phạm vi cơ hội kinh doanh – cho phép doanh nghiệp tăng thị phần và khả năng cạnh tranh tổng thể.
